Paskalya Nedir, Neden Kutlanır? Paskalyada Ne Yapılır?

Rengarenk boyanmış yumurtalar, mis kokulu çörekler, tavşan şeklinde kurabiye ve çikolatalar… Tüm bunlar akla doğal olarak Paskalya Bayramı’nı getiriyor. Paskalya, Hristiyanlıktaki en eski ve önemli bayramlardan biri. Peki, Hristiyan alemi için büyük önem taşıyan Paskalya nedir? Neden kutlanır? Konuyla ilgili merak ettiklerinizin tamamı, yazımızda.

Paskalya nedir, neden kutlanır?

Paskalya kelimesi, İbranice kökenlidir ve kelimenin önce Yunanca’ya, daha sonra Avrupa dillerine geçtiği bilinir. İngilizce'de “Easter” olarak bilinen Paskalya, diğer Batılı dillerde Eastre, Ostern ya da Pasen, Paskar gibi farklı isimlerle anılır. Dilimize Rumca “Pashalia” kelimesinden türeyerek girmiştir ve anlamı “geçiş, geçmek” demektir. Peki, Paskalya Bayramı’nın anlamı nedir?

Paskalya Bayramında Hz. İsa’nın dirilişi kutlanır. Hristiyan dinine göre, Hz. İsa çarmıha gerildikten üç gün sonra dirilmiş ve göğe yükselmiştir. Hatta bu nedenle Paskalya, “Diriliş Pazarı” ve “Kıyam Yortusu” isimleriyle de anılır. Bu bayramın bilinen en eski kutlanma tarihi ise 2. yüzyıla kadar gitmektedir.

Paskalya’nın sembolü, bildiğiniz gibi yumurta ve tavşandır. Paskalya yumurtası, önceki yüzyıllarda paganizmin sembolüydü ve geleneksel olarak ilkbaharı, doğanın uyanışını simgelemektedir. Paskalya tavşanı ise doğurganlığıyla bilinen bir hayvan olduğu için yeniden doğuşu sembolize eder. Hz. İsa’nın doğumu doğurganlık, yaşam ve olgunluğun karşılığıdır.

Paskalya Bayramı ne zaman kutlanır?

Paskalya Bayramı Ortodokslar, Katolikler ve Protestanlar tarafından farklı zaman dilimlerinde kutlanır. Ancak bayram kutlamaları, yaklaşık olarak mart ile nisan sonuna kadar olan dönemde gerçekleşir.

Paskalya, beş hafta süren Büyük Perhiz dönemi ile son hafta başlayan Kutsal Hafta’yı kapsar. Paskalya Günü’nde (Diriliş Günü) ise sona erer. Hristiyanlar bu perhiz döneminde 40 gün boyunca hayvansal gıda tüketmezler.

Son olarak bu yıl Paskalya Bayramı’nın 9 Nisan 2023 Pazar günü kutlanacağını da belirtelim.

Paskalyada ne yapılır?

Paskalya Bayramı, farklı ülkelerde farklı şekillerde kutlanmaktadır. En yaygın kutlama şekli ise kilisede yapılan ayinler ve insanların birbirlerine genellikle çikolatadan yapılan Paskalya tavşanı ve farklı renklere boyanmış Paskalya yumurtası hediye etmesidir. Ayrıca Paskalya Günü için evlerde Paskalya çöreği yapılır, mumlar yakılır ve çeşitli dualar okunur…

Paskalya yumurtasının hikayesi

Rengarenk boyanmış yumurtaların Paskalya Bayramı’nın simgelerinden biri olduğunu söyledik. Bu konuda farklı inanışlar olsa da yaygın bir inanışa göre, Hz. İsa çarmıha gerildiğinde, yaralarından yere kan akar. Yere düşen bir kan damlası, Paskalya yumurtasını oluşturur. Hz. İsa'nın yanında ağlayarak dua eden Hz. Meryem'in gözyaşları ise kırmızı yumurtaya damlar ve yumurtanın üzerinde desenler oluşturur. Diğer yumurtalarda da aynısı yaşanır. Bunu gören Hz. Meryem tüm yumurtaları bir mendilin içinde toplar, oğlunun cenazesini almak için Pontius Pilate'e doğru yola çıkar. Yolculuğu boyunca karşılaştığı her çocuğa barış içinde yaşamalarını dileyerek bir yumurta verir. Hz. Meryem, Pilate'nin sarayına ulaştığında bayılır, böylece yumurtalar dünyanın her yerine dağılır…

Başka bir ifadeyle yumurta, yeni yaşamın sembolüdür. Hristiyanlar için Paskalya yumurtaları, İsa'nın dirilişinin bir sembolü olarak kullanılır. Hristiyanlar, İsa'nın dirilişi aracılığıyla ölümün ve günahın üstesinden geldiğine inanırlar. Günümüzde çoğu Paskalya yumurtası çikolatadan yapılır ve renkli folyo ile kaplanır. Önceki dönemlerde ise tavuk yumurtaları sertleşene kadar kaynatılır ve ardından elle süslenirdi.

Bonus: Paskalya çöreği tarifi

Paskalya çöreği, Paskalya Bayramı’na özgü olsa da yılın her döneminde ilgi gören son derece lezzetli bir yiyecek. Eğer daha önce denemediyseniz bu inanılmaz derecede lezzetli tarifi, baharda denemenizi öneririz.

Paskalya çöreği için gerekli malzemeler:

2 yumurta
1 su bardağından bir parmak eksik toz şeker
1/2 su bardağı ılık su
1/2 su bardağı ılık süt
5 yemek kaşığı eritilmiş tereyağı
1/2 çay bardağından 1 parmak eksik sıvı yağ
1 paket instant maya
1 tatlı kaşığı (silme) mahlep
4,5 su bardağı un

Üzeri için gerekli malzemeler:

1 yumurtanın sarısı
1 tatlı kaşığı file badem

Yapılışı: Hamuru hazırlamak üzere bir kabın içerisine ılık süt, ılık su, 1 yemek kaşığı şeker ve mayayı ekleyip karıştırın. Ağzını kapatarak 10 dakika bekletin. Başka bir kabın içerisinde, yumurta ile bir bardaktan bir parmak eksik şekeri 2-3 dakika kadar çırpın, içerisine tereyağı ve sıvı yağı ekleyerek karıştırın. Ardından mayalı karışımla birleştirin. Elde ettiğiniz karışıma yaklaşık 4,5 su bardağı elenmiş un ve mahlebi ekleyerek iyice yoğurun. Yine ağzını kapatarak 1 saat mayalanmaya bırakın. Mayalanan hamuru üç eşit parçaya ayırın ve beze haline getirin. Her bir bezeyi uzunlamasına şekillendirin, ucundan birleştirerek örgü şekli verin. Örgü şeklinde hamuru pişirme tepsisine alın ve 15-20 dakika kadar sıcak bir ortamda bekletin. Üzerine yumurta sarısını sürüp bademleri serpin.

Tepsinizi önceden ısıttığınız 190 derecelik fırında 25-30 dakika kadar pişirin. Paskalya çörekleriniz hazır, afiyet olsun!