Vitaminler 101: Vitaminlerin Faydaları Nelerdir? Hangi Vitamin, Neye Yarar?

Vitaminler, vücudumuzun işleyişine çeşitli bakımlardan fayda sağlayan organik bileşiklerdir. İnsan vücudu vitaminlerin çoğunu ya üretemez ya da çok az üretir. Bu yüzden besinler veya takviyeler yoluyla vücuda kazandırılması gerekir.

Her canlının farklı vitamin gereksinimleri vardır. Örneğin, insanlar C vitaminini besinlerden alırken, köpekler ihtiyaç duydukları C vitaminini kendileri üretebilirler. Başka bir örnek; insan vücudunun bir başka gereksinimi olan D vitamini yiyeceklerde çok fazla bulunmaz. Ancak güneş ışığına maruz kalındığında sentezlenir. Farklı vitaminler vücutta farklı roller üstlenir. Sağlıklı kalabilmemiz için bu vitaminlerin her birine farklı miktarlarda ihtiyacımız vardır. Vitaminler hakkında daha fazlasını keşfetmek için okumaya devam edin.

Vitamin nedir?

Yukarıda da kısaca açıkladığımız gibi, vitaminler besinlerde belli miktarlarda bulunan organik maddelerdir. Vücudunuzda bir vitaminden çok az bulunması, belirli sağlık sorunları geliştirme riskinizi artırabilir. Şu anda bilinen 13 tür vitamin vardır. Gelin, birlikte bu vitaminleri ve faydalarını keşfedelim.

Vitaminler ve faydaları

İşte bilinen her bir vitamin hakkında temel bilgiler:

A Vitamini

A vitamini, yağda çözünen bir vitamindir.

Kimyasal isimleri: Retinol, retinal.
Görevi: Göz sağlığı için gereklidir.
Eksikliği: A vitamini eksikliği, gece körlüğüne, gözün şeffaf ön tabakasının kurumasına ve bulanıklaşmasına neden olan keratomalaziye neden olabilir.
En iyi A vitamini kaynakları: Bunlar arasında karaciğer, havuç, brokoli, tatlı patates, tereyağı, lahana, ıspanak, balkabağı, yeşil lahana, bazı peynirler, yumurta, kayısı, kavun ve süt bulunur.

B1 Vitamini

B1 vitamini, suda çözünen bir vitamindir.

Kimyasal adı: Tiamin.
Görevi: Kan şekerini parçalamaya yardımcı olan çeşitli enzimlerin üretilmesi için gereklidir.
Eksikliği: B1 vitamini eksikliği, beriberi ve Wernicke-Korsakoff sendromuna neden olabilir.
En iyi B1 vitamini kaynakları: Bunlar arasında maya, tahıllar, ayçiçeği tohumları, kahverengi pirinç, tam tahıllı çavdar, kuşkonmaz, lahana, karnabahar, patates, portakal, karaciğer ve yumurta bulunur.

B2 Vitamini

B2 vitamini, suda çözünen bir vitamindir.

Kimyasal adı: Riboflavin.
Görevi: Vücut hücrelerinin büyümesi ve gelişmesi için gereklidir ve gıdaları metabolize etmeye yardımcı olur.
Eksikliği: Dudak kuruluğu ve çatlaklarına neden olabilir.
En iyi B2 vitamini kaynakları: Bunlar arasında kuşkonmaz, muz, hurma, bamya, pazı, süzme peynir, süt, yoğurt, et, yumurta, balık ve yeşil fasulye bulunur.

B3 Vitamini

B3 vitamini, suda çözünen bir vitamindir.

Kimyasal isimler: Niasin, niasinamid.
Görevi: Hücrelerin büyümesine ve düzgün çalışmasına yardımcı olur.
Eksikliği: B3 vitamini eksikliği ishale, cilt değişikliklerine ve bağırsak rahatsızlığına neden olan pellagra adı verilen bir sağlık sorunuyla sonuçlanabilir.
En iyi B3 vitamini kaynakları: Bunlar arasında tavuk, sığır eti, ton balığı, somon balığı, süt, yumurta, domates, yapraklı sebzeler, brokoli, havuç, fındık ve tohumlar, tofu ve mercimek bulunur.

B5 Vitamini

B5 vitamini, suda çözünen bir vitamindir.

Kimyasal adı: Pantotenik asit.
Görevi: Enerji ve hormon üretimi için gereklidir.
Eksikliği: Semptomlar arasında parestezi bulunur. Parestezi yanma, karıncalanma, ağrı ve uyuşukluk gibi anormal hislerle tarif edilen duyusal bir rahatsızlıktır.
En iyi B5 vitamini kaynakları: Bunlar arasında etler, kepekli tahıllar, brokoli, avokado ve yoğurt bulunur.

B6 Vitamini

B6 vitamini, suda çözünen bir vitamindir.

Kimyasal isimler: Piridoksin, piridoksamin, piridoksal.
Görevi: Kırmızı kan hücrelerinin oluşumu için hayati öneme sahiptir.
Eksikliği: B6 eksikliği, anemiye ve periferik nöropatiye yol açabilir.
En iyi B6 vitamini kaynakları: Bunlar arasında nohut, dana karaciğeri, muz, kabak ve fındık bulunur.

B7 Vitamini

B7 vitamini, suda çözünen bir vitamindir.

Kimyasal adı:
Görevi: Vücudun proteinleri, yağları ve karbonhidratları metabolize etmesini sağlar. Ayrıca cilt, saç ve tırnaklarda yapısal bir protein olan keratine katkıda bulunur.
Eksikliği: B7 vitamini eksikliği, dermatite veya bağırsak iltihabına neden olabilir.
En iyi B7 vitamini kaynakları: Bunlar arasında yumurta sarısı, karaciğer, brokoli, ıspanak ve peynir bulunur.

B9 Vitamini

B9 vitamini, suda çözünen bir vitamindir.

Kimyasal isimleri: Folik asit, folinik asit.
Görevi: DNA ve RNA yapmak için gereklidir.
Eksikliği: Hamilelik sırasında, fetüsün sinir sistemini etkileyebilir. Doktorlar hamilelik öncesi ve sırasında folik asit takviyesi önermektedir.
En iyi B9 vitamini kaynakları: Bunlar arasında yapraklı sebzeler, bezelye, baklagiller, karaciğer, tahıl ürünleri ve ayçiçeği tohumları bulunur.

B12 Vitamini

B12 vitamini, suda çözünen bir vitamindir.

Kimyasal isimler: Siyanokobalamin, hidroksokobalamin, metilkobalamin.
Görevi: Sağlıklı bir sinir sistemi için gereklidir.
Eksikliği: Düşük seviyeler nörolojik sorunlara ve bazı anemi türlerine yol açabilir.
En iyi B12 vitamini kaynakları: Bunlar arasında balık, kabuklu deniz ürünleri, et, kümes hayvanları, yumurta, süt ve süt ürünleri, bazı tahıllar, soya ürünleri ve besin mayası yer alır.

C Vitamini

C vitamini, suda çözünen bir vitamindir.

Kimyasal adı: Askorbik asit.
Görevi: Kolajen üretimine, yara iyileşmesine ve kemik oluşumuna katkıda bulunur. Ayrıca kan damarlarını güçlendirir, bağışıklık sistemini destekler, vücudun demiri emmesine yardımcı olur ve bir antioksidan görevi görür.
Eksikliği: Diş eti kanamalarına, diş kaybına, zayıf doku büyümesine ve geç yara iyileşmesine neden olan iskorbütle sonuçlanabilir.
En iyi C vitamini kaynakları: Bunlar meyve ve sebzeleri içerir, ancak meyve-sebzeleri pişirmek C vitaminini yok eder.

D Vitamini

D vitamini, yağda çözünen bir vitamindir.

Kimyasal isimler: Ergokalsiferol, kolekalsiferol.
Görevi: Kemiğin sağlıklı mineralizasyonu için gereklidir.
Eksikliği: Bu, raşitizme ve osteomalaziye veya kemiklerin yumuşamasına neden olabilir.
En iyi D vitamini kaynakları: Güneşten veya diğer kaynaklardan gelen UVB ışınlarına maruz kalmak vücudun D vitamini üretmesini sağlar. Ayrıca, yağlı balıklar, yumurta, sığır karaciğeri ve mantarlar da bu vitamini içerir.

E Vitamini

E vitamini, yağda çözünen bir vitamindir.

Kimyasal isimler: Tokoferol, tokotrienol.
Görevi: Antioksidan aktivitesi, yaygın iltihaplanma ve çeşitli hastalıkların riskini artıran bir sorun olan oksidatif stresi önlemeye yardımcı olur.
Eksikliği: E vitamini eksikliği çok nadir görülür, ancak yenidoğanlarda hemolitik anemiye neden olabilir. Bu durum kan hücrelerini yok eder.
En iyi E vitamini kaynakları: Bunlar arasında buğday tohumu, kivi, badem, yumurta, fındık, yapraklı yeşillikler ve bitkisel yağlar bulunur.

K Vitamini

K vitamini, yağda çözünen bir vitamindir.

Kimyasal isimler: Filokinon, menakinon.
Görevi: Kanın pıhtılaşması için gereklidir.
Eksikliği: Düşük seviyeler, olağandışı bir kanama duyarlılığına veya kanama diyatezine neden olabilir.
En iyi K vitamini kaynakları: Bunlar arasında yapraklı yeşillikler, kabak, incir ve maydanoz bulunur.

Vitaminler, esas olarak yiyeceklerden gelen temel besinlerdir. Her biri vücutta çeşitli roller üstlenir ve görüldüğü üzere farklı vitaminlerin eksiklikleri sağlığa farklı şekillerde zarar verebilir. Sağlığınız için gerekli olan vitaminleri alabilmek için bol miktarda meyve ve sebze içeren dengeli bir beslenme tarzını benimseyin. Hamileyseniz, bir sağlık sorununuz veya kısıtlı bir diyetiniz varsa, çeşitli vitamin takviyeleri için doktorunuza başvurun.