Eliminasyon Diyeti Nedir, Nasıl Uygulanır?

Beslenme, bütüncül sağlığımız üzerinde doğrudan etki sahibi olan en önemli yaşamsal faaliyetlerden biri. Vücut, ihtiyaç duyduğu enerjiyi ve besinleri beslenme yoluyla alırken tüm sistemlerinin işleyişini de bu doğrultuda şekillendirir. Ancak, her vücudun ihtiyacı farklıdır; dolayısıyla beslenme de kişiden kişiye değişir, daha doğrusu değişmesi gerekir.

Kimi yiyecekler, genel olarak sağlığa faydalı olsalar dahi, bazı bireylere iyi gelmeyebilir. Bunun nedeni çeşitli yiyeceklere karşı oluşan intolerans veya alerjik reaksiyonlar olabilir. Eliminasyon diyeti ise beslenmeyi kişiselleştiren ve olası sağlık sorunlarını önlemek için bireyin beslenmesinde hangi tür gıdaların olmaması gerektiğini belirleyen bir yaklaşımdır. Ve son zamanlarda özellikle fonksiyonel tıp ve beslenme uzmanları tarafından önerilen, çoğu bireyin de denemeye başladığı beslenme türleri arasında yer alır.

Eliminasyon diyetine dair tüm merak edilenleri yazımızın devamında bulabilirsiniz.

Eliminasyon diyeti nedir?

Eliminasyon, kelime anlamı olarak ‘eleme’ anlamına gelen bir terim ve beslenme ile birlikte kullanıldığında birtakım gıdaların uzaklaştırılması, beslenmeden çıkarılması demek. Potansiyel antijenlerin yani vücutta problem oluşturabilecek besin maddelerinin alımını önlemek amacıyla tercih edilen eliminasyon diyeti, iki aşamadan oluşuyor.

İlk adım, belirli yiyecek gruplarının geçici olarak beslenmeden çıkarılmasını, ikinci adım ise çıkarılan bu yiyeceklerin yavaşça beslenmeye geri eklenmesini içeriyor. İlk aşamada potansiyel olarak sorunlu olabilecek yiyecek grupları çıkarılarak başlanıyor. Bu yiyecek grupları arasında yaygın olarak alerjik reaksiyonlara, gıda intoleranslarına ve inflamasyona neden olabilen şu besinler yer alıyor:

Süt ve süt ürünleri
Yumurta
İşlenmiş et ürünleri
Kabuklu yemişler
Deniz ürünleri
Mısır
Şeker ve tatlandırıcılar
Glutenli besinler
Soya ve soya ürünleri
Alkol ve kahve

Bu besinlere ek olarak kişi, şüphelendiği yiyecekleri de beslenmesinden çıkararak yaşadığı sağlık sorunlarının hafifleyip hafiflemediğini gözlemleyebilir. Domates, patlıcan gibi yeni dünya sebzeleri ve alerji ihtimali olan meyveler de listeye eklenebilir.

Eliminasyon diyeti, vücuttaki inflamasyonun, kas ve eklem ağrılarının, sindirim sorunlarının ve cilt problemlerinin azalmasına yardımcı olabilir. Öte yandan bağırsak sağlığının iyileşmesini ve bağışıklık sisteminin güçlenmesini de teşvik eder ve beden farkındalığını destekler.

Eliminasyon diyeti nasıl yapılır?

Eliminasyon diyetine başlamadan önce bir sağlık ve beslenme uzmanından destek almak önemlidir. Eliminasyon diyeti temel olarak aşağıdaki adımları takip eder:

Eliminasyon: Bu aşamada vücudun tepki verebileceği, şüpheli yiyecekler beslenmeden tamamen çıkartılır. Yukarıda yer alan listedeki besin gruplarının yanı sıra kişinin bedenini olumsuz etkilediğini düşündüğü olası gıdalar da beslenmeden çıkartılabilir.

Gözlem: Eliminasyon aşamasında yani yaklaşık 2 ile 4 haftalık bir süreçte, kişinin şişkinlik, baş ağrısı, hazımsızlık, sindirim problemleri gibi öncesinde yaşadığı sorunların azalması beklenir. Bu süreçte semptomları dikkatlice takip etmek ve herhangi bir iyileşme olup olmadığını gözlemlemek önemlidir.

Beslenmeye geri ekleme: Birkaç hafta sonra beslenmeden çıkarılan yiyecekler yavaş yavaş ve tek tek beslenmeye geri eklenir ve her bir gıdanın eklenmesinden sonra vücudun verdiği tepkiler gözlemlenmeye devam edilir ve not alınır. Böylelikle hangi yiyeceklerin vücutta sorunlara yol açtığının anlaşılması beklenir.

Bu aşamadan sonra kişiyi olumsuz etkileyen yiyecekler belli olur ve bu tetikleyici gıdaları beslenmeden tamamen çıkarmak, bütüncül sağlığın korunmasına yardımcı olabilir. Ancak unutmamak gerekir ki eliminasyon diyeti herkes için uygun olmayabilir. Bu nedenle mutlaka bir uzman kontrolünde ilerlemek gerekir.