Dijital Detoks Nedir, Nasıl Yapılır?

Sanal ortamların içerisine çekilmediğimiz, başta tablet, telefon olmak üzere elektronik cihazların büyüsüne kapılmadığımız bir an var mı? Kabul edelim, dijital çağda bugün hepimiz sürekli bildirimleri kontrol etme, nerede ne olmuş diye takip etme ihtiyacı duyuyoruz. Kendi sosyal çevremizden ünlü isimlerin hayatlarına, haber sitelerinden her alandaki son gelişmeleri paylaşan sosyal medya hesaplarına kadar vaktimizin önemli bir kısmını dijital dünyada geçirebiliyoruz. Teknolojinin ilerlemesi ile bu durumlar kaçınılmaz gibi görünse de bu yaşadığımız dijital bağımlılık, iyi oluşumuzu tehdit edebiliyor ve dolayısıyla dijital detoks önemli bir pratik haline geliyor.

Dijital Detoks Nedir, Neden Önemlidir?

Dijital detoks, en basit anlatımla; bilgisayar, tablet, telefon gibi elektronik cihazlardan uzaklaşmayı, sosyal medya kullanımını sınırlandırmayı veya bir süreliğine tamamen bırakmayı hedefleyen kişilerin gerçekleştirdikleri eylem olarak tanımlanabilir. Sonsuz kaydırmaların içerisinde, sayısız bildirime maruz kalırken, zamanın nasıl geçtiğini anlamadan telefon, tablet karşısında saatlerinizi harcıyorsanız sizin de dijital detoksu deneme zamanınız gelmiş olabilir. Peki, dijital detoks yapmak neden önemlidir?

Hızla gelişen teknoloji ile dijitalleşen günümüzde hemen her an elektronik cihazlarla içli dışlıyız, ancak bu durum başta zihin sağlığımız olmak üzere yaşam kalitemizi de olumsuz etkileyebiliyor. Öte yandan, dijital detoks:

Sosyal bağlantılarınızı ve ilişkilerinizi doğrudan geliştirmenizi,
Sevdiklerinizle daha kaliteli zaman geçirmenizi,
Dikkat sürenizi artırmanızı,
Daha kolay odaklanabilmenizi,
Uyku kalitenizi iyileştirmenizi,
Göz yorgunluğunu azaltmanızı,
Kaygı ve stres seviyesini düşürmenizi sağlayabilir. Dahası daha doyumlu bir yaşamın kapısını aralayabilir.

Ayrıca, sonsuz ekran kaydırmasının içerisinde parmaklarınız hızlı hızlı hareket ederken, farkında olmadan kaçırdığınız anları da yakalamanıza destek olabilir. Sürekli telefona bakmaktan ağrıyan boynunuzu, tableti tutmaktan bükülmüş ve kasılmış parmak kaslarınızı rahatlatmanızı da sağlayabilir. Kısacası, dijital hayattan bir süreliğine kopup gerçek hayatın tadını daha iyi çıkarmanıza yardımcı olabilir. Dolayısıyla, bugünün dünyasında sanal platformların bu kadar içine çekilmiş herkesin zaman zaman zihnini, gözlerini, kaslarını dinlendirmesi için dijital detoks yapması önemlidir. Peki, dijital detoks nasıl yapılır?

Dijital Detoks Nasıl Yapılır?

Tüm adımları paylaşmadan önce dijital detoks yapmanın ilk ve en önemli adımını söyleyelim: İstekli ve hazır olmak. Gerçekten de yeterince istemiyorsanız ve telefonunuzdan, tablet veya bilgisayarınızdan uzaklaşamayacağınızı düşünüyorsanız pozitif sonuçlar almanız çok zor. Dolayısıyla kararınızı verin, tamamen emin olun ve sürece öyle başlayın.

İkinci adım ise küçük adımlarla başlamak. Bir sabah uyandığınızda bir anda tüm sosyal medya hesaplarınızı kapatmanız ya da artık telefon, tablet, bilgisayar yok demeniz pek gerçekçi değil. Neticede dijital dünya… Ama küçük adımlarla dijital detoksunuzu başlatabilirsiniz.
Önce kullanmadığınız gereksiz mobil uygulamaları silin, bu telefonunuzdaki gereksiz bildirimlerden kurtulmanıza ve gerekli olanı ararken fazladan zaman kaybetmemenize yardımcı olur.
Bildirim ayarlarınızı düzenleyin. Sürekli dikkatinizi dağıtmanıza neden olan ve bir kere o bildirimi gördüğünüzde devamında farkında olmadan daha fazla telefonda zaman geçirmenize neden olan bildirimlerin ayarlarını gözden geçirin; sessize alın ya da kapatın.
Teknoloji kullanımını sınırlandırmak için zaman limiti koyun. Yine küçük adımlarla başlayabilirsiniz; önce 10 dakika, sonra yarım saat, 1 saat ve daha fazlası diye zaman sınırınızı artırarak devam edebilirsiniz. Bu süre sizin ekransız geçireceğiniz anları tanımlayacak.
Uçak modunu daha sık kullanın. Her ne kadar kulağa sanki sadece uçağa bindiğinizde kullanmanız gereken bir özellikmiş gibi gelse de uçak modu, kendinizi dijital dünyadan uzaklaştırmanın da en hızlı yollarından biri. Bu süreyi kitap okumak, dizi-film izlemek veya meditasyon yapmak için kullanabilir, telefonunuzu sessize aldığınızda durduramadığınız kontrol güdülerinizi uçak modu ile engellemek için kullanabilirsiniz. Ne de olsa çevrimdışı olacaksınız, yani baksanız da herhangi bir bildirim göremeyeceksiniz. Eğer uçak modunu daha sık kullanmaya hazır değilseniz, wifi ve mobil veriyi kapatarak da başlayabilirsiniz.
Sabah ilk uyandığınızda yaptığınız iş telefonunuzu kontrol etmek olmasın, aynı şekilde gece uyumadan önce de. Bu, hem günün ilk saatlerinde zihin sağlığınızı korumak hem de uyku kalitenizi artırmak için oldukça önemli. Aynı zamanda ekran sürenizi azaltmak ve dijital bağımlılığınızı zayıflatmak için de. Eğer bu dürtünün önüne geçmekte zorlanıyorsanız, telefonunuzu yatak odanızın dışında bırakabilirsiniz.

Son olarak kendinize yeni uğraşlar bulun; telefondan, tabletten, bilgisayardan uzak, kendinizi daha iyi hissedeceğiniz yeni hobiler deneyebilir, dijital detoks yaptığınız zamanları kendinizle baş başa veya sevdiklerinizle açık havada keyif yaparak geçirebilirsiniz.

Unutmayın, dijital dünyanın faydaları vardır; günümüzde pek çok bilgi ve kaynağa erişimi kolaylaştırır ancak her şeyde olduğu gibi dijital dünyanın da fazlası zarardır. Zihin sağlığınızı korumak, yaşamdan aldığınız doyum ve zevki artırmak, gerçek dünya ile uyumlanmak ve kendinize, sevdiklerinize daha fazla zaman ayırmak için dijital detoks yapmayı siz de deneyebilirsiniz.